Bài tập ôn tập Hóa 12 Cánh diều Chủ đề 1 có đáp án

Chất béo có nhiều tính chất vật lí quan trọng.

(a) Ở điều kiện thường, chất béo ở trạng thái lỏng hoặc rắn.

(b) Chất béo nhẹ hơn nước và không tan trong nước, dễ tan trong các dung môi hữu cơ ít phân cực hoặc không phân cực.

(c) Chất béo có chứa nhiều gốc acid béo không no ở trạng thái rắn điều kiện thường như mỡ lợn, mỡ bò, mỡ cừu, …

(d) Chất béo có chứa nhiều gốc acid béo no ở trạng thái lỏng điều kiện thường như dầu lạc, dầu vừng, dầu cá, …

Tiến hành thí nghiệm điều chế ethyl propionate (có mùi dứa) theo thứ tự các bước sau:

Bước 1. Cho 3 mL ethyl alcohol, 4 mL propionic acid và đặc vào bình cầu, lắc đều và đun nhẹ trong khoảng 7 - 8 phút.

Bước 2. Để nguội chất lỏng ở bình hứng, thêm 10 mL dung dịch NaCl bão hoà và cho sang phễu chiết để tách sản phẩm thu được.

(a) Vai trò của đặc là chất xúc tác để phản ứng xảy ra nhanh hơn.

(b) Trong phễu chiết, lớp chất lỏng phía dưới có thành phần chính là ethyl propionate.

(c) Phản ứng điều chế ethyl propionate trong thí nghiệm trên là phản ứng ester hoá.

(d) Việc thêm dung dịch NaCl bão hoà giúp tách ethyl propionate dễ dàng hơn.

Cho phổ khối lượng của ester X như sau:

(a) X là ester của methyl alcohol.

(b) Ester X có khối lượng phân tử là 60 amu.

(c) Xà phòng hóa X bằng dung dịch NaOH thu được muối có công thức là CH₃COONa.

(d) Nhiệt độ sôi của X cao hơn ethyl alcohol và acetic acid.

Aspirin là một hợp chất được sử dụng làm giảm đau, hạ sốt, có công thức:

Khi aspirin bị thủy phân trong cơ thể sẽ tạo thành acid salicylic. Salicylic acid ức chế quá trình sinh tổng hợp prostaglandin (chất gây đau, sốt và viêm khi nồng độ trong máu cao hơn mức bình thường).

(a) Công thức phân tử của aspirin là C₉H₈O₄.

(b) Trong một phân tử aspirin có chứa 6 liên kết pi.

(c) Công thức cấu tạo thu gọn của salicylic acid là C₆H₄(COOH)₂.

(d) Thủy phân aspirin trong môi trường base sẽ thu được muối và alcohol.

Xà phòng và chất giặt rửa có cấu tạo phổ biến gồm hai phần: Phần phân cực (đầu ưa nước) và phần không phân cực (đuôi kị nước).

(a) Trong xà phòng, đầu ưa nước là gốc hydrocarbon mạch dài.

(b) Trong chất giặt rửa, đầu ưa nước là nhóm sulfate, sulfonate.

(c) Trong xà phòng, đuôi kị nước là nhóm carboxylate.

(d) Trong chất giặt rửa, đuôi kị nước là gốc hydrocarbon mạch dài.

Cho các chất: (1) CH₃[CH₂]₁₄COONa, (2) CH₃[CH₂]₁₀CH₂OSO₃Na, (3) CH₃[CH₂]₁₁C₆H₄SO₃Na

(a) Chất số (1) là xà phòng.

(b) Chất số (2), (3) là chất giặt rửa.

(c) Cả ba chất trên đều có khả năng giặt rửa, làm sạch vết bẩn.

(d) Cả ba chất trên đều không tan trong nước.

Phân tích nguyên tố hợp chất hữu cơ E cho kết quả phần trăm khối lượng carbon, hydrogen và oxygen lần lượt là 48,65%; 8,11% và 43,24%. Dựa vào phương pháp phân tích khối phổ (MS) xác định được phân tử khối của E là 74. Mặt khác, phổ hồng ngoại (IR) cho thấy phân tử E không chứa nhóm -OH (peak có số sóng > 3000 cm^-1) nhưng lại chứa nhóm C=O (peak có số sóng 1748 cm^-1). Thuỷ phân hoàn toàn E trong dung dịch NaOH, thu được muối của carboxylic acid X và chất Y. Chất Y có nhiệt độ sôi (64,7°C) nhỏ hơn nhiệt độ sôi của ethanol (78,3°C) (nhiệt độ sôi đều đo ở áp suất 1 bar).

(a) Nhiệt độ sôi của E, X và Y được xếp theo thứ tự như sau: X > E > Y.

(b) Trong công nghiệp, chất Y được phối trộn với xăng RON 92 để tạo ra xăng sinh học.

(c) Dung dịch muối tạo bởi giữa carboxylic acid X và NaOH có môi trường base.

(d) Chất E có thể được điều chế trực tiếp từ phản ứng ester hoá giữa chất Y với ethanoic acid.

Phân tích nguyên tố hợp chất hữu cơ mạch hở E cho kết quả phần trăm khối lượng carbon, hydrogen, oxygen lần lượt là 40,68%; 5,08%; 54,24%. Phương pháp phân tích phổ khối lượng (MS) cho biết E có phân tử khối bằng 118. Từ E thực hiện sơ đồ các phản ứng sau theo đúng tỉ lệ mol:

(1) E + 2NaOH X + Y + Z

(2) X + HCl → F + NaCl

(3) Y + HCl → T + NaCl

Biết Z là alcohol đơn chức; F và T là các hợp chất hữu cơ; M_F < M_T.

(a) Trong Y, số nguyên tử hydrogen bằng số nguyên tử oxygen.

(b) Chất F có khả năng tham gia phản ứng tráng bạc.

(c) Nhiệt độ sôi của Z cao hơn nhiệt độ sôi của ethanol.

(d) Chất T thuộc loại hợp chất hữu cơ đa chức.

Chất giặt rửa tự nhiên và tổng hợp cũng có tác dụng giặt rửa như xà phòng.

(a) Thành phần của chất giặt rửa tự nhiên là muối sodium, potassium của các acid béo.

(b) Thành phần của chất giặt rửa tổng hợp thường là các muối sodium như sodium alkylsulfate (R−OSO₃Na), sodium alkylbenzenesulfonate (R−SO₃Na), …

(c) Nước bồ hòn, bồ kết là các chất giặt rửa tự nhiên.

(d) Xà phòng cũng là một loại chất giặt rửa tổng hợp.

Cho công thức cấu tạo của các chất sau:

(a) Sodium palmitate và sodium laurysulfate đều có đầu ưu nước gắn với đuôi kị nước.

(b) Sodium palmitate và sodium laurysulfate đều là thành phần chính của xà phòng.

(c) Sodium laurysulfate có đầu ưa nước là nhóm sulfate.

(d) Sodium palmitate và sodium laurysulfate đều tạo muối khó tan trong nước cứng.

Cho dãy các chất: phenyl acetate, allyl acetate, methyl acetate, ethyl formate, tripalmitin. Có bao nhiêu chất trong dãy khi thủy phân trong dung dịch NaOH (dư), đun nóng sinh ra alcohol?

Có bao nhiêu hợp chất đơn chức, đồng phân cấu tạo của nhau có cùng công thức phân tử C₄H₈O₂, đều tác dụng được với dung dịch NaOH?

Ester X có công thức phân tử C₈H₈O₂. Cho X tác dụng với dung dịch NaOH, thu được sản phẩm có hai muối. Có bao nhiêu công thức cấu tạo của X thỏa mãn tính chất trên?

Để sản xuất m tấn xà phòng (có chứa 75% muối sodium của acid béo, còn lại là chất độn), người ta xà phòng hóa hoàn toàn 1 tấn chất béo trung tính bằng dung dịch chứa 150 kg NaOH vừa đủ. Xác định giá trị m (Làm tròn kết quả đến phần trăm)

Xà phòng hóa hoàn toàn 300 gam chất béo A với lượng vừa đủ dung dịch chứa 1 mol KOH. Sản phẩm thu được sau phản ứng gồm muối carboxylate và 29,44 gam glycerol. Sau khi thêm các chất phụ gia cần thiết thì thu được xà phòng (các muối carboxylate trong xà phòng chiếm 60% khối lượng xà phòng). Biết mỗi bánh xà phòng có trọng lượng là 90g, số bánh xà phòng sản xuất được là bao nhiêu? (Làm tròn kết quả đến hàng đơn vị)

Chỉ số ester hóa của chất béo là số miligam KOH dùng để xà phòng hóa hết lượng triglycerid có trong 1 gam chất béo đó. Chỉ số ester hóa của một loại chất béo chứa 23% triolein và 65% tristearin là bao nhiêu? (Làm tròn kết quả đến hàng phần mười)

Cho các chất: palmitic acid, tristearin, sodium hydroxide, chlohidric acid, sodium chloride, glycerol. Số hóa chất được sử dụng trong quá trình điều chế xà phòng bằng phản ứng xà phòng hóa là bao nhiêu?

Nếu dùng 12 g NaOH rắn thì có thể xà phòng hóa tối đa được bao nhiêu gam tristearin?

Một loại chất béo có chứa 80% tristearin về khối lượng. Để sản xuất 9,2 triệu chai nước rửa tay (có chứa chất dưỡng ẩm glycerol) cần dùng tối thiểu x tấn loại chất béo trên cho phản ứng với dung dịch NaOH, đun nóng. Biết rằng trong mỗi chai nước rửa tay có chứa 6 gam glycerol. Giá trị của x là bao nhiêu? Kết quả làm tròn đến hàng đơn vị.

Một loại chất béo có chứa 75% tristearin về khối lượng. Để sản xuất 4 nghìn bánh xà phòng cần dùng tối thiểu x kg loại chất béo trên cho phản ứng với dung dịch NaOH, đun nóng. Biết rằng trong mỗi bánh xà phòng có chứa 70 gam sodium stearate. Tìm x. Kết quả làm tròn đến hàng đơn vị.